Valk naar Balk

In de zomer van 2024 is Dwarsligger door Mark en Niek vanaf het UWC naar Friesland gevaren. Tijdens deze tocht is er door Mark een reisverslag bijgehouden, dat op de laatste dag verloren is gegaan toen de telefoons van zowel Mark als Niek verzopen zijn in de regen. Wonderbaarlijk genoeg kwamen beide telefoons, na total loss verklaard te zijn door enkele ICT'ers, weer tot leven. Nieks telefoon zag het licht al na slechts één week, terwijl Marks telefoon hier enkele maanden over heeft gedaan. Hieronder dus alsnog het uitgebreide reisverslag, dat de dood recht in de ogen heeft gekeken.

Proloog

Bij toeval eindigen de Witte Draeck en de Off-Duty tijdens het Paastour-weekend van 2023 in Balk. Niet geheel toevallig is ook Jurre die avond in Balk met zijn boot, die uitermate geschikt blijkt voor het uitschenken van IJsbeertjes. Waar de rest het hierbij laat, lukt het Jurre en Niek om Mark te overtuigen het bruisende centrum van Balk te verkennen. Onderweg naar café The String, bekend van onder andere het SLAK, worden zij gehypnotiseerd door de discolampen die vanuit een ander café door de ramen naar buiten schijnen. In hun zeillaarzen stappen zij naar binnen en worden direct begroet met een sterke walm van bier, berenburg en sigaretten: welkom in Het Swaentje.
Wat volgt is een legendarische avond, waar verwoede pogingen gedaan worden tot intgratie, pincodes door de kroeg worden geschreeuwd en vele tientjes op magische wijze verdwijnen. Als kers op de taart eindigt de avond met een Jurre die ondersteund moet worden terug naar de boot: iets wat Mark en Niek tot dan toe nog nooit mee hadden mogen maken. Al voordat de volgende ochtend uitgevaren wordt, overheerst een gevoel van heimwee terug naar Balk. In een moment van verstandsverbijstering merkt Mark ook nog eens op dat Balk rijmt op Valk: het zaadje is geplant.
Sinds dat bewuste weekend wordt er nog vaak gesproken over het zeer hypothetische plan om de Valk naar Balk te varen. Tot ieders verbazing worden de plannen steeds serieuzer, en op 21 mei 2024 hakken Mark en Niek de knoop door: Dwarsligger moet en zal die zomer in Balk belanden.

Vrijdag: Enschede - Zwolle

via: Sluis Eefde
De dag begint in elk geval goed. Nadat Niek en Mark om 06:20 van de Witbreuksweg vertrekken, besluiten ze om even langs de Vestingbar te lopen. Als ze van onder aan de trap naar boven kijken treffen ze tot hun verbazing een grijnzende Bram en Jur, die de naborrel blijkbaar gehaald hebben. Een poging om hallo te zeggen slaat vrij snel om in een gijzeling waarbij Mark en Niek een 60/40 IJsbeertje voorgeschoteld krijgen (60% Berenburg, 40% Ice Tea). Diverse vluchtpogingen worden doorzien en de heren moeten toch écht eerst het IJsbeertje nuttigen om te mogen vertrekken.
Aangekomen op het Watersportcomplex doet zich direct het eerste probleem voor: de buitenboordmotor, geleend van Joran, start niet. Dat is vreemd, want tijdens het eerdere testvaartje liep ze nog als een zonnetje. Wanneer Mark eens komt kijken merkt hij op dat Niek het dodemanskoordje niet heeft aangesloten: het IJsbeertje van een kwartier geleden werpt zijn vruchten blijkbaar af. Dit moment wordt vastgelegd als de eerste feutenactie van de dag, maar hier zal het zeker niet bij blijven.
Bij het afvaren wordt de sluiswachter geïnformeerd om te vertellen dat er over een uur een heel klein zeilbootje de sluis wil passeren. Echter blijkt dit een wat conservatieve inschatting, want zo'n 20 minuten later komt sluis Hengelo al in zicht. Gelukkig heeft de sluiswachter de dieselmotoren alvast aangeslingerd voor het eenzame Valkje. Eenmaal weer onderweg is het dan al gauw tijd om sluis Delden te bellen. De sluiswachter wordt ervan verzekerd dat het dit keer toch écht een uur gaat duren. Wederom geen al te beste inschatting, want na een halfuur doemt sluis Delden al op. De sluiswachter kent ons blijkbaar beter dan wijzelf, want de lichten springen al op groen zodra de Valk ook maar in de buurt van de sluisdeuren komt. Wederom is het een eenzame schutting, waarna Mark en Niek de conclusie trekken dat het voor hun ecologische voetafdruk wellicht beter was geweest om het vliegtuig te pakken naar Balk.
Een halfuurtje na het passeren van sluis Delden is er dan de vraag wanneer de interne tank leeg zal zijn. Dit antwoord laat niet lang op zich wachten, want nog geen 5 minuten later begeeft de motor het, precies tijdens het passeren van de enige binnenvaarder op het hele kanaal. Gelukkig wordt er al redelijk stuurboordswal gevaren en kan er op massatraagheid richting de kant worden gestuurd. De binnenvaarder vond het schijnbaar een komisch tafereel, want hij riep wat en lachte hard terwijl hij een duimpje opstak. Er volgen nog vele bruggen van zo'n 6,4m hoog, waarbij de Valk met behulp van spektrim scheef getrokken wordt om de mast niet te hoeven strijken. Ook het passeren van sluis Eefde verloopt vrij soepel, en dan is de IJssel al daar. De motor kan eindelijk uit, de zeilen worden gehesen, en de grote Grolsch-vlag krijgt de nodige aandacht: mening persoon komt met een opgestoken biertje langsvaren. De speaker staat op maximaal en zonder enige vorm van schaamte wordt er meegekrijst met alles wat langskomt, van het Grunnens Laid, tot Clouseau, tot de Leeuwendans.
Na een aantal uur zeilendoemt de majestueuze skyline van Zwollywood op, tegen de verwachtingen van enkele sceptici in. Tijdens een poging tot koken op het brakke gaspitje uit de loods arriveren ook Jurre, die de komende twee dagen mee zal varen, en Jop, die dan toevallig in Zwolle is. Het plan om pasta spinazie te koken moet wat bijgesteld worden wanneer Niek het busje witte peper enigszins wild hanteert. Dit nieuwe gerecht wordt al snel omgedoopt tot "Pasta Peper", waarvan de smaak zich wel laat raden. Die nacht besluiten Jop, Jurre en Niek om het nachtleven van Zwolle te verkennen, maar niet voordat Jurre zijn halfvolle blikje Klok doneert aan een minderjarig stelletje op een bankje, dat er extreem blij mee is. Jurre geniet erg van de drankjes en besluit om ook de vissen in de haven mee te laten genieten van zijn maaginhoud. Al met al dus een geslaagde eerste dag.

Zaterdag: Zwolle - Echtenerbrug

via: via Belt-Schutsloot, Nederland
De dag begint wederom vroeg. Niet alleen omdat het plan is om Balk vandaag nog te halen, maar ook omdat Marks bed lekker zompig is geworden. Het blijkt namelijk erg lastig om de zelflozers 's avonds te sluiten na een lange dag varen. Uit treurnis besluit Mark dus maar om de daktent eraf te halen en uit te varen, met twee nog tamelijk aangeschoten mensen aan boord. Het schijnt dat Niek op eigen initiatief het roer en de motor heeft gedaan tijdens deze uitvaart, maar hier meent hij zich weinig van te herinneren. Jurre zou daarentegen de komende drie uur in zijn slaapzak blijven liggen, wat de perfecte plaats blijkt om kritiek te leveren op de inkopen. Dit omdat er voor zowel ontbijt als lunch broodjes pindakaas op het menu staan (dit heeft Mark en Niek al wekenlang voorpret bezorgd). Hierop besluit Jurre vanuit zijn slaapzak tosti's te gaan bakken, maar verder kan hij zich weinig van dit gedeelte van de dag herinneren.
Na een winderige oversteek van de Beulakerwijde onder vol tuig en een incident met een lijn in de schroef op het Giethoornsche Meer bereiken de mannen het pittoreske plaatsje "Nederland". Een aangename afsnijroute, maar de brug aan het einde van de vaart blijkt nét te laag, zelfs met een flinke hoeveelheid Klokjes in het pilsvak als ballast. De eerste de beste voorbijganger wordt gevraagd om op de boot te stappen, waardoor het met wat duw- en trekwerk precies past. Deze toevallige passant lijkt compleet verward door het vreemde verzoek, maar achteraf gezien was mevrouw wellicht gewoon beledigd omdat ze puur nodig was om haar gewicht. Na het passeren van Ossenzijl en de Driewegsluis is het eerst tijd voor een hoognodige frietstop in Echtenerbrug. Vervolgens varen de mannen vol goede moed de Chistriaanssleat af, want Balk is al bijna te ruiken!
Na drie flinke klappers op het Tjeukemeer is iedereen al doorweekt en begint de motor lucht te happen. Het blijkt 50 knotsen te waaien in de vlagen, dus helaas zit er niks anders op dan om te draaien om de nacht verwaaid in Echtenerbrug door te brengen. De eerste havenmeester blijkt een zure tak die geen plekje beschikbaar wil stellen aan de drie verzopen katjes, maar gelukkig is de havenmeester bij de tweede haven een stuk vriendelijker. Hij is blij om te zien dat de heren gauw zijn omgedraaid op het Tjeukemeer, gezien de reddingsdiensten op dat moment al overbelast waren. Om Balk toch nog een beetje naar hier te halen, wordt er die avond Balksteen geproduceerd onder de beschutting van de daktent. 's Avonds speelt Nederland tegen Turkije en wordt de plaatselijke kroeg in Echtenerbrug opgezocht. Wellicht niet Het Swaentje, maar de "Fryske Pub" blijkt een prima plek om het voetbal te kijken. De Friezen zijn helemaal in oranjesfeer en hebben twee duidelijke favorieten: sneltrein Mickey van de Ven en onze Twentse Trots Woutje Weghorst (ongetwijfeld geheel toevallig zo ongeveer de enige blanke spelers op het veld). Wanneer de goals aan de goede kant vallen gaat de plaatselijke foute tune aan en wordt er wild door de lucht gezwaaid met de shirtjes. Ondanks de suboptimale eindbestemming wederom een geslaagde dag!

Zondag: Echtenerbrug - Balk

via: Wellesloot, Koevordermeer, Stobberak, Akkrum
Zondag is een rustdag, en achteraf gezien is dit ook zeker de luiste dag van allemaal: er wordt pas rond 11 uur uitgevaren. Dit na een korte reparatie van het zeil, omdat er een scheur blijkt te zitten in het topje. Het Tjeukemeer is ons vandaag gelukkig beter gezind, en Echtenerbrug-Balk is na de ambitieuze tochten van de afgelopen twee dagen echt een kippeneindje. De lunch vind plaats in het centrum van wereldstad Sloten, waar tot Jurres grote afschuw knakworstjes opgewarmd worden. Na het Slotermeer draait Dwarsligger dan eindelijk de Luts op en niet veel later worden de welverdiende havenbiertjes opengetrokken.
De afgelopen dagen heeft Jurre de dektent continu aangeduid als de "daktent", wat Niek en Mark continu nadoen met het grootste plezier. Echter is deze term net iets te goed aangeslagen, want in een gesprekje met de havenmeester betrapt Mark zichzelf erop het woord "daktent" in de mond te nemen; wat een feut! Toevallig is ook de vader van Jord in de haven, wie een gezellig praatje komt maken over Euros, de EH en de boot die Jord heeft gekocht met wat andere Eurossers (de Kromme Mijdrecht). Verder is er in de haven is er veel belangstelling voor de inrichting van de boot, aangezien mensen zich afvragen hoe daar drie mensen in kunnen leven. Na het verorberen van de wraps is het dan tijd voor Jurre om weer naar huis te gaan, maar niet voordat hij Niek een Valkwaardigheid weet aan te smeren, samen met Mark. Het waardigheidsflesje wordt uitgesteld tot de FZW, wat achteraf een buitengewoon slecht idee blijkt; het flesje zal namelijk voorbarig in Nieks tas sneuvelen. Dan probeert Niek zijn handdoek te drogen in de mast, maar vergeet hij hierbij het terughaallijntje, de feut! Gelukkig is Mark net lang genoeg om er vanaf de giek bij te kunnen. Gezien er op de zondagavond weinig te doen is in Het Swaentje besluiten de heren de daktent maar in te duiken. Helaas blijkt deze niet geheel waterdicht, waardoor zich een mooi plasje water vormt in de kuip. Dit mag de pret echter niet drukken, want na drie dagen bikkelen is het doel eindelijk bereikt!

Maandag: Balk - Drachten

via: Wellesloot, Koevordermeer, Stobberak, Akkrum
Doel bereikt, maar wat nu? Met nog vijf dagen te gaan tot de FZW moet er gauw een nieuw doel opgesteld worden. Na een korte brainstorm wordt dit nieuwe doel om de uiterste bestemmingen van Dwarsligger zo ver mogelijk te verleggen in Noordelijke en Westelijke richting.

's Ochtends gaat de wekker om 9:00. Er worden snel boodschappen gedaan voor de komende twee dagen en er wordt heuse Balk merchandise gescoord. Helaas staat er bij de eerste poging 'Best' in plaats van 'Balk' op het shirt. Deze wordt daarom ingeruild voor de juiste versie. Vandaag staat er weer een flinke tocht op de planning, het doel is namelijk Drachten. Omdat Soof er pas laat is koken Niek en Mark op de boot weet een overheerlijke pasta met dit keer net wat minder peper. Tijdens de afwas probeert Niek te kijken of we aan een eilandje kunnen overnachten met meerpennen, maar toen lag de boot een meter voor de kant plots stil, een stuk minder stil waren de Friezen die het zagen gebeuren vanaf een andere Valk. Aangezien Soof er iets later is dan verwacht wordt er toch in de passantenhaven in Drachten overnacht. Niek is het net iets te lomp en gooit bij het opendoen van de dektent iets in het water. Gelukkig is Soof scherp en zegt ze "Valt er iets in het water?" terwijl ze in het water grijpt. Het blijkt haar tasje met alle sleutels te zijn, dus een goede grijp was daadwerkelijk noodzakelijk Daarna worden er nog wat havenpilsjes genuttigd en het nachtleven van Drachten op de maandag beoordeeld (oordeel: matig).

Dinsdag: Drachten - Akkrum

via: Sloten
's Ochtends gaat de wekker om 8:30 en wordt er door iedereen gedoucht. Na het broodje pindakaas is het dan ook tijd om echt te vertrekken. Dit vertrekken ging alleen iets mincer snel dan gedacht omdat Mark per ongeluk de motor in de vooruit zet bij het afvaren in plaats van dr achteruit. Dan is het toch echt tijd om Drachten weer te verlaten. Een paar Euros evenementen geleden werd er geprobeerd om Burgum te halen, helaas lukte dit niet door een defecte brug. Daarom was het tijd voor de Valk om dit recht te trekken. Tot grote verbazing lag er bij Burgum veel water, maar was er ondanks de wind vrijwel niets te doen. Wel bleek het water aan de randen iets ondieper dan gedacht waardoor er nog iets langer naar het riet kon worden gekeken. Omdat er een storm voorspelt is, wordt er daarna koers gezet richting Akkrum. Op het PM houdt Soof vervolgens strak stuurboordswal. Hierbij wordt alleen een visser over het hoofd gezien. Dit kost de visser helaas zijn hengel omdat de lijn niet op tijd kan worden losgevaren. Na deze confrontatie wordt het bestuur gebeld of er voor de storm geschuild mag worden in de FF, wat gelukkig mag. Het aanleggen gebeurt met een gestreken mast in een krappe ruimte. Helaas blijft het vaantje steken achter het anker van de boot erachter waardoor bij het iets naar voren leggen van de boot het vaantje afzinkt. In de haven komen we mensen van de Blauwe Schuit tegen. Zij zullen ook door Friesland gaan touren, maar hebben helaas andere plannen dan de Valk. De schuit praat daarna met hun buren, die oud-Euros leden blijken te zijn. Ook zij komen daarna gezellig een praatje houden over de vereniging en over hun plannen op het water. 's Avonds is het dan tijd om droog in de FF voetbal te kijken, tenminste dat was het idee. Het regent echter naar binnen. Na een constructie met een handdoek voor het luchtrooster wordt echter ineens gespot dat het schot er verkeerd om in zit. Na het omdraaien regent het magisch niet meer naar binnen. Droog wordt vervolgens gezien hoe Spanje wint van Frankrijk en in de finale staat, terwijl de finale van dit evenement ook steeds meer inzicht komt.

Woensdag: Akkrum - Heeg

via: Jentsjemar, Slingerrak
Na een regenachtige nacht is het tijd om alle spullen weer op de Valk te leggen. Helaas voor Mark blijkt de steiger erg glad en gaat hij met al zijn spullen onderuit op de steiger en valt in het water. Hierdoor gaat zijn plofvestje af en is een deel van zijn kleren nat. Gelukkig valt hij op een landvast en kan hij een andere gebruiken om omhoog te komen waardoor niet alles helemaal doorweekt is geworden. De tocht die vandaag op de planning staat is niet zo lang, het doel is namelijk om het Nederlands elftal te kijken in 'd Ald Wal. Zoals altijd is de Jeltesloot natuurlijk niet bezeild, dus wordt er opgekruist. Helaas geeft net over de helft de fok de geest en laat het achterlijk los. Om deze reden wordt er even gebeld en de schade opgenomen en besloten om naar de zeilmaker te gaan. Deze geeft aan dat ook de andere randen zeer binnenkort zullen gaan loslaten omdat het relatief oud is en altijd in de zon staat, maar dat dat allemaal weer vastzetten niet heel veel tijd kost en niet heel duur is. Daarom wordt de fok in overleg met het bestuur hier achtergelaten voor een reparatie. In de binnenhaven van Heeg hebben we vervolgens een topbox: direct voor de speeltuin en het WC gebouw. Dit levert een mooie tijd en lekkere wraps op totdat de wedstrijd begint. Helaas komen we er dan achter dat het moeilijk wordt om voetbal te kijken in 'd Ald Wal, maar 2 huizen verderop staat een kroeg die volstaat met Oranjesupporters. In deze kroeg blijken ze een stuk minder vel dan in Echtenerbrug, maar er staat wel Grolsch op de tap wat ons toch weer even doet denken aan thuis. Helaas verliest oranje, maar 'd Ald Wal is inmiddels wel open. De Friese locals zijn hier een paar minuten bezig om de barman ervan te overtuigen dat ze echt een Friese Tequila voor Sophie willen bestellen. Na deze heerlijke consumptie is het tijd voor de dansvloer waar ineens een andere DJ staat dan normaal. Deze laat wel alle nummers helemaal afspelen, tenzij er iemand wegloopt, dan wordt er snel gewisseld. Op de weg terug wil Sophie een tegel van de wegopbreking meenemen als souvenir, maar Niek en Mark besluiten dat het echt al wel vol genoeg is in de boot. Al met al was het ondanks het terechte verlies van het Nederlands elftal een mooie avond.

Donderdag: Heeg - Groote Gaastmeer

via: Idzegaasterpoel, Palse Poel, Heeg
De een na laatste dag is aangebroken. Omdat de fok de dag erna in de middag in Heeg kan worden opgehaald is het plan om in de buurt te liggen. Hiervoor wordt het Grote Gaastmeer gekozen. Omdat dit niet zo ver varen is en Sophie in de middag in Heeg van boord wil, wordt er eerst nog een rondje gevaren op alleen grootzeil. Hier laat Sophie wat aanlegjes en gijpjes zien zodat er toch nog instructie wordt gevaren. Helaas spotten we hier ook weer een nieuw gat in het grootzeil. De motor gaat heel even aan om de mast te strijken, maar omdat dit inmiddels routinewerk is, wordt er twee minuten later alweer gezeild met een geplakt grootzeil. Zodra Sophie van boord is, is het tijd om nauwe slootjes op te kruisen zonder fok. Een andere Valk is wel erg trots dat ze ons inhalen en beginnen elkaar allemaal high fives te geven nadat ze Dwarsligger passeren. Aan de enige Marrekrite steiger van de week zijn er gezellige buren. Er wordt een lang praatje gehouden en de laatste havenpilsjes voor de FZW worden genuttigd. Helaas zijn er wel wat muggen, maar hier wordt relatief goed doorheen geslapen. Het voelt wat onwennig, maar dit is de eerste (en enige) dag zonder feutenacties.

Vrijdag: Gaastmeer - Akkrum

via: Fluessen, Kolderwolde, Heeg, Terherne
Omdat 's middags de fok opgehaald kan worden, wordt er in de ochtend nog even lekker gevaren. Dit keer is het doel het meest westelijke record. Zonder fok vaart de Dwarsligger de Fluessen af naar Kolderwolde. Daarna is het opkruisen zonder fok, dit gaat een stuk beter dan verwacht. Eenmaal aangekomen in Heeg kan de fok opgehaald worden en weer worden vastgemaakt. Daarna moeten Jur en Joran worden opgehaald zodat er gemeet kan worden met de platbodem voor het begin van de FZW. Helaas regent het hard en wordt de Dwarsligger van alle kanten steeds gebeld, daardoor kunnen de telefoons niet droog liggen maar moeten ze er steeds weer bij worden gepakt. Eerst houdt Niek's telefoon ermee op, en op het moment dat de Dwarsligger aan de platbodem ligt is ook Mark's telefoon er klaar mee. Een zuur einde van een mooie tocht.

Resumé der Feutenacties

Wie	Wat	Waar	Wanneer
Niek	De motor meermaals proberen te starten zonder dodemanskoordje	UWC	Vrijdagochtend, ca. 7:00
Niek & Mark	Precies zonder brandstof komen te zitten wanneer de enige binnenvaarder passeert	Voorbij Sluis Delden	Vrijdagochtend
Niek	Pasta Peper	Zwolse kade	Vrijdagavond, ca. 20:30
Niek en Mark	Zelflozers vergeten te sluiten	Zwolse kade	Vrijdagavond
Jurre	Barfje vanuit slaapzak	Zwolse kade	In de nacht van vrijdag op zaterdag, ca. 3:00
Mark	Vergeten havengeld stop te zetten	Zwolle	Zaterdagochtend
Mark	Kloteklapper overboord projecteren	Zwarte water	Zaterdagochtend, ca. 8:00
Jurre, Niek & Mark	Voorlijn in de schroef krijgen	Giethoornsche Meer	Zaterdagochtend, ca. 11:00
Jurre, Niek & Mark	Toevallige passant nodig hebben om onder de brug door te kunnen	Kalenberg	Zaterdagmiddag, ca. 12:00
Jurre, Niek & Mark	Lagerwal Tjeukemeer opvaren met vlagen tot 50 knotsen	Echtenerbrug	Zaterdagmiddag, ca. 16:00
Mark	"Daktent" zeggen tegen de havenmeester	Balk	Zondagmiddag
Niek	Handdoek in de mast hijsen zonder terughaallijntje	Balk	Zondagavond
Niek	Overboord kieperen van Soof's sleutels bij het openen van de daktent	Drachten	Maandagavond
Mark	Motor met de volle overtuiging in z'n vooruit zetten bij het achteruit uitvaren van de box	Drachten	Dinsdagochtend
Soof	Door de lijn van een visser heenvaren	PM tussen Burgum en de Alde Feanen	Dinsdagmiddag
Soof, Niek & Mark	Vaantje eraf tikken tijdens het vastleggen van de Valk met gestreken mast	Akkrum	Dinsdagmiddag
Soof, Niek & Mark	Schot van de FF verkeerd om zetten waardoor er water naar binnen lekt	Akkrum, binnen in de Off-Duty	Dinsdagavond
Mark	In het water vallen met tas op de rug	Haven Akkrum	Woensdagochtend
Niek & Mark	Telefoons laten verzuipen in de regen	Heegermeer	Vrijdagmiddag

Nieuw gevestigde records

• Noord: Burgum
• Zuid: Eefde
• West: Kolderwolde