Jesus nut
De term 'Jesus nut' wordt gebruikt om te verwijzen naar een enkel onderdeel dat voor redelijke catastrofale schade zorgt als dit kapot gaat of niet meer werkt.
De waarschijnlijke oorsprong van de term, en ook het meest bekende voorbeeld is de enkele moer die de rotorbladen van sommige helikopters aan de helikopter bevestigt. Als deze in de lucht loslaat of breekt kan je hoogstens nog een schietgebedje doen en heel hard het eerste woord van deze term uitroepen tot je de grond ontmoet. Deze hoort dan ook goed geborgd te zijn.
Op een zeilboot zijn er best wel veel Jesus nuts, een van de redenen dat goed onderhoud erg belangrijk is. Als een stag breekt tijdens harde wind is de kans best groot dat je mast overboord (of op je hoofd) klettert. Alle verstaging dubbel uitvoeren om dit te voorkomen is een beetje onpraktisch, het is een stuk haalbaarder om te zorgen dat al je stagspanners stevig geborgd zijn en ieder jaar goed alle staaldraden langs te lopen.
Als je je bewust bent van een Jezus nut kan je dus door goed onderhoud, betrouwbare borging en regelmatige controle toch veilig te werk gaan, er vliegen ook nog steeds veel helikopters met deze moertjes rond en ongelukken hiermee zijn zeer zeldzaam.
Roerophanging Draeck
Als je je niet bewust bent van een Jezus nut kan dit wel voor erg onverwachte en grote schade zorgen. Een voorbeeld is de recente schade aan de roerophanging van Draeck: Het onderste oog was bevestigd met 4 boutjes door de spiegel, een redelijk stevige constructie. Echter stak het schroefdraad van deze boutjes in tegenstelling tot alle andere uitstekende bouten in de leefruimte van de boot niet overdreven ver uit binnen in de boot. Ook was er geen Nylock moer gebruikt, maar een gewone RVS moer. Gedurende de jaren hebben meerdere van deze moeren zich losgewerkt, waardoor tijdens de terugvaart van 2022 plotseling de roerophanging het begaf. 2 bouten aan stuurboord bleven (erg krom) zitten in de boot, 1 brak af en 1 is verdwenen. Hierdoor is het onderste roerophangingsoog verbogen (een custom RVS bakwerkje dat dus met veel moeite vervangen of gerepareerd zal worden) en was het roer onbruikbaar. Ook ontstond er een gat op de plek van de verdwenen bout, waardoor het achtervak en (door een verrot tussenschotje) het bakboordvak vol water liepen.
Deze Jesus nut was onbekend, hierdoor ontbrak het dus aan goed onderhoud en regelmatige controle. Ook de betrouwbare borging ontbrak duidelijk. Betrouwbare borging en regelmatig controle had dit probleem makkelijk op kunnen lossen: Een Nylock moer op dezelfde plek onder dezelfde omstandigheden met misschien een beetje extra schroefdraad was zeer waarschijnlijk nog decennia blijven zitten. Ook is het een goed idee om de wat meer verborgen moertjes en boutjes van de boot af en toe te controleren: De betreffende contraplaat en moertjes bevinden zich in het vakje achterin Draeck achter het inspectieluikje, dus het is niet alsof je opeens een moertje in je slaapzak vindt als daar iets losraakt.
Overige Jezus nuts
Het is wellicht geen slecht idee om een lijstje te maken met soortgelijke bevestigingen die kritiek zijn voor het gebruik van de boot. Dat kan dan waarschijnlijk het beste in de kluslijsten van de desbetreffende boten opgenomen worden, maar hier een tabelletje maken lijkt me ook wel leuk.