Lijnsoorten
Met moderne lijnsoorten is er steeds meer keus. Daarom een overzicht van de materialen en hun eigenschappen plus veelgebruikte toepassingen.
| Materiaal | Merknamen | rek | breeksterkte 8 mm | kruip | UV bestendigheid | prijs per meter 8mm (prijspeil 2007) | drijft | veelgebruikte toepassingen |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Polyamide | Nylon | veel | nee | ankerlijn | ||||
| Polypropyleen | veel | 1200 kg | 0,35 | ja | landvast | |||
| Polyester | Dacron | redelijk | 1800 kg | zeer goed | 1,65 | nee | schoten/vallen/trimlijnen (C) | |
| Ultra High Molecular Weight Polyethyleen (UHMWPE) | Dyneema/Spectra | weinig | 4600 kg | veel | goed | 4,50 | ja | schoten/vallen/trimlijnen (R), bakstag/achterstag (R) |
| liquid crystal polymer | Vectran | weinig | 5200 kg | weinig | slecht | 6,00 | nee | vallen/verstaging (R) |
| Polybenzobisoxazole (PBO) | Zylon | zeer weinig | 5500 kg | zeer weinig | zeer slecht | 20,00 | nee | verstaging (R) |
| 7x19 RVS (AISI 316) | 3447 kg | zeer goed | 6,00 | nee | vallen/spruiten | |||
| 1x19 RVS (AISI 316) | 5620 kg | zeer goed | 7,00 | nee | verstaging (C) | |||
| 1x19 Dyform (AISI 316) | 6100 kg | zeer goed | nee | verstaging (R) | ||||
| rod (nitronic) | zeer weinig | 7000 kg | zeer goed | nee | verstaging (R) |
(C) betekent Cruiser (R) betekent Racer.
Het is moeilijk om de tabel helemaal te vullen, met name omdat er synthetische lijnen en RVS draad in staan, en niet alle gegevens makkelijk te vinden zijn. Het RVS draad staat van hoog naar laag geranschikt op rek, maar dit verschil is veel kleiner dan tussen nylon en PBO. Daarnaast zijn dingen als breeksterkte en prijs per meter ook afhankelijk van uitvoeringen (bv geslagen of gevlochten). Dyform is sterker en rekt minder dan gewoon staaldraad door de speciale vorm van de buitenste draden. Hierdoor zit er binnen dezelfde diameter meer RVS en minder lucht. Tussen haakjes achter het RVS staat de legering. De dichtheid van synthetische lijnen is aanmerkelijk lager dan van RVS. Dit verklaart de populariteit van PBO op wedstrijdboten (VO70/AC) ondanks de lagere breeksterkte. PBO is echter extreem UV gevoelig, en wordt daarom zeer goed ingepakt met krimpkous. PBO verstaging dient na 3-5 jaar vervangen te worden.
Niet alleen geslagen lijnen kunnen gesplitst worden. Ook enkel en dubbelgevlochten lijnen kunnen prima gesplitst worden met het juiste gereedschap (heeft Jaffa). Hierbij wordt de breeksterkte van de lijn nauwelijks verminderd (0-10%) in tegenstelling tot een bijvoorbeeld een paalsteek die de breeksterkte met 50% af doet nemen. Handleidingen voor het splitsen van verschillende lijnen kunnen hier gevonden worden.
Vaak worden bij synthetische lijnen meerdere materialen gecombineerd. Over het algemeen is dit in de vorm van een materiaal met lage rek voor de kern (dyneema/vectran/PBO) en een materiaal met hoge UV bestendigheid (Polyester). Nieuwer zijn zogenaamde blends. Dit zijn enkelgevlochten lijnen (single braids) die bestaan uit een mengsel van bijvoorbeeld dyneema en polypropyleen. Het dyneema zorgt voor een lage rek, en het polypropyleen zorgt voor een goede grip. Beide vezels nemen geen water op, waardoor de lijn licht blijft als ie nat wordt. Voorbeeld van zo'n lijn is Maffioli Swiftcord.
Om een idee te krijgen van wat er aan verschillende soorten lijnen bestaat is het wel leuk om eens hier te kijken. Daar staan ook verschillende toepassingen voor splitsen genoemd. Bij dezelfde winkel is het ook wel aardig om eens bij de hardware sectie te kijken, om te zien wat er naast de beslagen die je in Nederland vind nog meer aan handige beslagen bedacht is. Deze zijn in Nederland vaak ook wel te vinden, maar je moet wel goed zoeken...
Om van deze materialen lijnen te maken bestaan verschillende technieken. 3 strengs geslagen lijn is een hele oude techniek en wordt tegenwoordig vooral nog gebruikt voor landvasten. gevlochten lijn wordt het meest toegepast. Het wordt toegepast als enkel gevlochten lijn, dubbelgevlochten lijn of combinatie van geslagen en gevlochten lijn. Enkel gevlochten lijn wordt vooral gebruikt met hogesterktevezels en is heel makkelijk te splitsen. Dubbelgevlochten lijn bestaat uit een gevlochten kern en een gevlochten mantel. Deze mantel kan aangepast zijn om extra grip of extra slijtvastheid te bieden. Als zowel kern als mantel uit hetzelfde materiaal bestaan dragen ze elk ongeveer de helft van de belasting. Bij het splitsen dienen ze dan allebei in elkaar gesplitst te worden. Dit compliceert het splitsen enigszins. Als de kern uit een hogesterktevezel bestaat en de mantel niet draagt de kern praktisch alle belasting. Bij het splitsen hoeft dus alleen de kern in zichzelf gesplitst te worden. Hierdoor valt dit qua moeilijkheid tussen de vorige twee in. De combinatie geslagen kern/gevlochten mantel is vrij zeldzaam. Op Raaskal wordt het gebruikt voor de vallen in de vorm van Marlowbraid. Splitsen kan wel, maar is nogal vervelend en kan niet met de splitsbuisjes die voor gevlochten lijn wel gebruikt worden. Het wil eigenlijk alleen met een naald.