Bovenfrees

Een bovenfrees is een stuk elektrisch handgereedschap voor het bewerken van hout. Het is geschikt om randen af te werken in verschillende profielen, (blinde) sleuven te maken en om de vorm van een plaat te kopiëren. Een bovenfrees maakt klussen mogelijk die op andere wijze nauwelijks te realiseren zijn. Met een goede bovenfrees is een nauwkeurigheid van 0.2 mm te behalen. Het materiaal is de beperkende factor.

aanschaf

De keuze voor kwaliteit hangt af van de volgende overwegingen:

• Een bovenfrees van een beunmerk is moeilijk in te stellen. Het kan niet heel nauwkeurig en kost veel tijd.
• Een bovenfrees van een hobbymerk is vaak voldoende. Het grootste verschil met een professioneel merk is dat de laatste minder kracht kost om te gebruiken en er dus langer en nauwkeuriger mee gewerkt kan worden.
• Het prijsverschil tussen een hobbymerk en een professioneel merk is bij bovenfrezen niet heel groot. Met de laatste is het echter mogelijk een zwaluwstaartverbinding of vingerverbinding te maken. Hiervoor zijn opzetstukken nodig die alleen bij de duurdere bovenfrezen geleverd kunnen worden.

Vergeet niet ook de freesjes te kopen. Het kan handig zijn een goedkope set met veel verschillende freesjes te kopen, en degene die je verslijt te vervangen door goede. Een goedkope set van 20 freesjes kost ongeveer het zelfde als twee goede freesjes (of soms één). Het verschil merk je wel.

gebruik

Een bovenfrees gebruik je bijna altijd met een geleiding. Dit kan de rand van het hout zijn, of een lat die je erop hebt geklemd. Als je kracht moet zetten, is er iets mis. Soms gaat het frezen ineens lastig doordat je een knoest tegen komt, de kabel ergens achter blijft hangen, of de zool van de frees achter een splinter haakt. Het kan ook zijn dat de frees te diep staat ingesteld. Maak geen sleuven dieper dan 8 mm in één keer. Diepere sleuven kan je beter in een paar halen maken.

Wanneer je te langzaam gaat, wordt het hout en de frees warm. Het hout dat je weghaalt is het koelmiddel. Ga je te langzaam, dan begint het hout te smeulen. Dat stinkt, geeft een lelijk resultaat en is slecht voor de frees.

De richting waarin je freest hangt samen met de kant waar de geleiding is. Frees je langs een lat en draait de frees van boven af gezien met de klok mee, dan is de lat aan de rechter kant t.o.v. de bewegingsrichting. Zo wordt de frees automatisch tegen de lat aangedrukt.

veiligheid

Voor een bovenfrees geldt dat een beter apparaat veiliger werkt, doordat het gecontroleerder werkt. Bij het gebruik van een bovenfrees dient altijd een stofmasker, veiligheidsbril en gehoorbeschermer te worden gedragen. Een stofafzuiging is aan te raden. Zorg er, mede voor een goed resultaat, voor dat je alleen op het frezen hoeft te letten. Het vereist veel concentratie, dus je kan niet even ergens overheen stappen. Het werkstuk moet goed ingespannen zijn. Een frees oefent vrij veel kracht uit op het werkstuk. Draag geen handschoenen. Behalve dat dit nauwkeurig werken in de weg staat, geeft dit het risico dat je handschoen met je vingers er in, in heel weinig tijd om de frees wordt gewikkeld.