Splitsen

Dubbelgevlochten lijn met oogsplits

Splitsen (Engels: Splicing) is een techniek waarbij je een lus in een lijn kan aanleggen of twee lijnen aan elkaar kan verbinden zonder gebruik te maken van een knoop. Waar een knoop de breeksterkte van een lijn meestal met een 50% vermindert, zal een goede splits bijna de gehele breeksterkte van de lijn behouden. Ook is het sterker dan naaien en takelen, en minder kwetsbaar. Er moet vooral opgelet worden dat de splits niet langzaam losschuift als de lijn niet belast wordt. Op Jaffa is een groot deel van de lijnen gesplitst, en op Raaskal een paar. Op de andere Eurosboten zijn ogen meestal genaaid en getakeld.

Lijnsoorten

Splitsen kan zowel met geslagen als gevlochten lijn, hoewel voor deze laatste categorie wel speciaal gereedschap (splitsnaald) vereist is. De splitstechniek bij dubbelgevlochten lijn hangt af van het materiaal van de lijn. Als de belasting tussen kern en mantel gelijk verdeeld is (met name volledig polyester lijn) moet er een andere techniek gebruikt worden dan wanneer de kern van een hogesterktevezel (bijvoorbeeld Dyneema) is gemaakt. (NB als je een dubbelgevlochten lijn koopt die gemaakt is van een hoge sterkte vezel slaat dit altijd op de kern en niet op de mantel.) Bij een splitshandleiding staat aangegeven om welke van de twee technieken het gaat.

Soorten splitsen

Oogsplits

...

Eind om eind splits dubbelgevlochten lijn met kern en mantel even sterk

De grootschoot van Jaffa is een continu doorlopende schoot. De schoot loopt namelijk dubbel naar de giek zodat je de keuze hebt of je met grote halen of kleine beetjes de schoot viert of aantrekt. Om ervoor te zorgen dat het niet uit maakt als je altijd met de ene lijn viert en de ander aantrekt hebben we een doorlopende schoot. De lijn is dus één grote lus van gelijke diameter (als het splitsen tenminste goed gelukt is).

In het voorjaar van 2009 is er een nieuw grootschootblok gemonteerd. Deze is voor 10mm lijn ontworpen, en niet voor de 12mm die er voorheen gebruikt werd. De nieuwe lijn is op een minder creatieve manier gesplitst dan de oude; er is een "end to end constant diameter" splits gemaakt aan de hand van de uitleg van Norseaknothead op (Youtube).

Dezelfde techniek kan bijvoorbeeld ook gebruikt worden om de doorlopende lijnen van de overloop van Jaffa te maken.

Benodigdheden eind om eind splits

• Een Splitsnaald. Dit is een grote, lange (30cm), stompe naald waar je je lijn aan de achterkant in kan schroeven. Noem de lengte van de naald a.
• De lijn. Koop de juiste lengte lijn (bijvoorbeeld de lengte van de oude) plus 2x de lengte van de splitsnaald en een klein beetje meer (dus: lijnlengte + 2*a + een beetje)

Stappenplan

1. Tape de eindes van de lijnen af; als het einde afgebrand is dit eerst wegknippen zodat kern en mantel los van elkaar zitten. Je mag hier wel een paar centimeter overhouden voor de zekerheid.
2. Maak drie markeringen op beide eindes van de lijn op posities x=[2*a, 3*a, 4*a] vanaf de uiteindes. Dus drie markeringen met 1 naaldlengte tussen de drie streepjes, en het eerste streepje 2 naaldlengtes vanaf het einde)
   
3. Haal de kernen uit de mantel bij 3*a
   
4. Schroef het uiteinde van de linker mantel in de splitsnaald. Werkt eventueel het uiteinde van de mantel een beetje bij om het goed te laten passen en als je twijfelt tape het vast. Stop de splitsnaald in de rechter mantel bij 2*a en haal hem er weer uit bij 4*a. Schroef de splitsnaald weer los.
5. Doe dit nu ook andersom, dus: splitsnaald aan rechter mantel, in linker mantel bij 2*a en bij 4*a er weer uit.
6. "Melk" beide mantels terug zodat in het midden de twee kernen netjes bij elkaar komen. Naai hier een paar steken doorheen zodat kern en mantel goed bij elkaar blijven.
   
7. Markeer bij 3*a en 4*a met een stift alle lijnen, zowel de mantel als de kern. Duw hiervoor de stift er goed in. In totaal levert je dit dus 8 markeringen op (2 op elke mantel en 2 op elke kern).
   
8. Je hebt nu vier losse uiteindes, deze gaan we verjongen (zodat de lijn straks overal even dik is) en terugstoppen. Trek alle uiteindes verder naar buiten tot je alle 4 markeringen ziet die je net op de kernen gemaakt hebt. Per uiteinde heb je nu twee markeringen.
   
   Knip de lijn iets langer af (een duimlengte) dan het buitenste streepje en verjong de lijn door wat strengen weg te knippen tot halverwege het tweede streepje (liever te lang laten dan te kort knippen!).
   
9. Melk de mantels nu weer terug over alle losse stukken heen en je bent klaar. Als je bij het vorige punt de lijnen te kort had geknipt dan zal de lijn dunner worden. Had je de lijnen te lang, dan steekt het nu nog wat uit. Je kunt het nu gemakkelijk wat terugtrekken en weer bijknippen.
   
10. Als de splits gelukt is kan je voor de zekerheid op meerdere plekken de mantel en kern bij elkaar naaien met een paar steken.

Externe links

• Youtubekanaal van De Lijnenspecialist Hier zijn duidelijke instructievideo's te vinden over het splitsen van verschillende soorten lijnen.
• Splitshandleidingen van Samson Ropes Deze zijn gedetailleerd met handige plaatjes erbij.
  
• Splitshandleidingen van Marlow ropes Hierbij zit ook de beschrijving voor het splitsen van Marlowbraid (geslagen kern en gevlochten mantel) Niet erg uitgebreid.