Stappenplan mast strijken Jaffa

Hieronder staat een handleiding om de mast van Jaffa te strijken. Voor het strijken van de mast is een kraan nodig die in sommige jachthavens aanwezig is. Het gebruik van de kraan kost geld en moet je vaak vooraf even overleggen, zeker in het voorjaar en najaar want dan is het hoogseizoen qua kraangebruik. Het strijken zelf is niet bijzonder moeilijk zwaar of moeilijk, de voorbereiding en afronding kosten het meeste werk en moeten even nauwgezet gebeuren. Je moet met minimaal twee mensen zijn, maar bij voorkeur 3 of 4 personen. Een persoon met maststrijk ervaring is aan te bevelen. De maststrijk is een typische dagklus, want goed zicht en licht zijn belangrijk.

Voorbereiding

1. Haal de stop uit de mastgroef (zie plaatje) en haal alle sledes van het grootzeil uit de mast. Bij de top van het zeil zitten 2 karren. Je moet 1 hiervan losschroeven om de karren uit de groef te kunnen krijgen.

   

2. Grootzeil loshalen van de giek, latten eruit halen en bij elkaar tapen, zeil opvouwen en in zak stoppen. Zorg er bij het loshalen voor dat de uiteinden van de smeerrepen niet in de giek verdwijnen (knoop ze vast aan de giek)
3. Giek demonteren en die in het (bakboord) gangboord leggen en vastbinden (evt met de spiboom erbij, scheelt ruimte binnen), demonteer ook de giekophouder en berg die ergens binnen op.
4. Alle lijnen die van de mast naar de boot lopen losmaken, opschieten en in een vuilniszak aan de mast tapen.
5. Achterstag talie losmaken, en vastmaken aan de zeerailing achter. Achterstag opschieten en aan de masttop vastmaken.
6. Binnen alle mastelektronica (marifoon, AIS, etc) uitzetten (!)en de stekkers van de elektra in de mast loshalen. Deze passen als het goed is met de mast door het gat heen. Als dit niet gaat zit er genoeg snoer in de mast geduwd om de stekkers onder de mast uit te laten steken.
7. Rubber hoes die om de dekdoorvoer zit, losmaken van het dek (de slangeklem om de mast kan blijven zitten).
8. De 2 bouten in dekdoorvoer aan weerszijden van de mast die de dekdoorvoer aan de mast vastmaken losdraaien en de bijbehorende haken (onderdeks) uit de mast halen.
9. Plankje en/of stootwil op preekstoel en hekstoel monteren (bij de hekstoel is de bakboordkant het handigst, i.v.m. aanleggen) Leg ook een puts of nog een stootwil klaar (voor ondersteuning in het midden). Op plankjes ligt de mast een stuk stabieler dan op stootwillen.
10. Alle zijstagen alvast zoveel mogelijk van spanning draaien en de splitpennen alvast verwijderen. (Doe dit niet te lang voor het hijsen en het liefst in de buurt van de kraan). Bij voorkeur niet aan de voorstagspanner draaien. Voorstag komt vanzelf van spanning als de andere stagen losser worden.
11. Wigje in dekdoorvoer losdraaien en rubbers eruithalen.
12. Vanaf nu kan de mast eruit gehesen worden met de kraan.

Maststrijk

De persoon (m/v) die de kraan bedient heeft er over het algemeen ervaring mee en kan goed uitleggen wat je moet doen. Het is wel verstandig om goed mee te denken en zelf het tempo aan te geven. Sommige kraanmachinisten maken er een haastklusje van. Laat je vooral niet opjutten en bedenk dat je hem er wel voor betaalt en hij dus maar even rustig aan doet. De mast met toebehoren kost tenslotte een kleine 10k€. Om een idee te geven van de maststrijk staat hieronder uitgelegd wat er gebeurt:

1. Als er genoeg mensen zijn: laat iemand op de kant staan en puur en alleen kijken of er dingen mis dreigen te gaan of worden vergeten.
2. Hijsstrop om de mast bevestigen. Persoon die de kraan bedient weet hoe dit moet zodat de strop op het zwaartepunt zit (tussen de zalingen). Om te zorgen dat de strop bij het hijsen niet omhoog schiet tot de bovenste zalingen heb je een lijn nodig die de strop naar beneden houdt. Leg hiervoor bijv. een spischoot klaar.
3. Verwijder de tonnetjes uit de stagen. Bewaar ook deze goed!
4. 1 persoon begeleidt benedendeks de mastvoet omhoog, controleer goed dat er niets blijft haken (let vooral op de elektrakabels en schuif het mastbakje van de mast af).
5. Buiten houden het liefst twee mensen de onderkant van de mast goed vast.
6. Breng de mastvoet voorzicht naar voren tijdens het zakken om de mast horizontaal te krijgen. Ondertussen laat de kraanman de mast zakken.
7. Leg de onderkant van de mast subtiel op de preekstoel en laat de bovenkant van de mast subtiel op de (bakboord) hekstoel zakken. De mast steekt behoorlijk uit buiten de boot. Mastgroef eerst naar onderen zodat de zalingen in beide gangboorden komen.
8. De mast ligt nu op de boot. Haal de hijsband los en bedank de kraanmachinist vriendelijk.

Afronding

1. Haal de zalingen los van de mast en de zijstagen (pinnetjes en tonnetjes goed bewaren!) en leg deze binnen.
2. Haal de zijstagen los en rol deze netjes op en tape ze bij elkaar. Leg ze binnen. Laat de voorstag zitten, deze tape je vast langs de mast.
3. Leg de mast op een van de zijkanten (de kant die zijwaarts het minst buiten de boot uitsteekt) en bind de mast goed vast op preek- en hekstoel met een kruissjorring. Het is het makkelijkst als de mast ongeveer even ver voor als achter uitsteekt. Let erop dat de masttop niet teveel zijwaarts uitsteekt (een beetje ontkom je niet aan). Bedenk dat je theoretisch aan beide kanten aan moet kunnen leggen in een sluis.
4. Ondersteun de mast in het midden met de puts of een stootwil (en die ook vastbinden).
5. Tape een vuilniszak op de mastdoorvoer in het dek zodat die niet inregent.
6. Doe alle elektrasnoeren bij de mastvoet in een vuilniszak en tape deze aan de mast.
7. Klik het toplicht in zijn geheel los door twee palletjes in te drukken en het toplicht van de voet af te wrikken. Dus niet door alleen het glaasje eraf te draaien. Kijk even goed hoe dit werkt. Doe de beschermkap op de toplichtvoet op de mast. Deze hoort in de tuigkist te zitten. Berg het toplicht met de windex binnen op, op een dusdanige plek dat de windex niet stuk gaat! Bijvoorbeeld tegen de wand van het vak achter de origo tapen. De windex kan ook uit elkaar gehaald worden zodat hij minder kwetsbaar wordt. Kijk in de loods of je de originele verpakking kan vinden.
8. Maak de marifoonantenne los en monteer deze op kop in de houder of tape hem aan de mast.
9. Berg binnen alles zodanig op dat losgehaalde spullen niet snel stukgaan.
10. Stop bouten, moeren en tonnetjes zoveel mogelijk terug waar ze vandaan kwamen zodat het geen grote puzzel wordt volgend jaar. Dingen die niet makkelijk terug te stoppen zijn bij elkaar verzamelen in een doos/zakje en goed labelen.

Loop tenslotte alles nog eens goed en rustig na en gebruik bovenal je gezonde verstand.

Foto's

• Foto's van Jaffa met gestreken mast
• 
  1
• 
  2